دیابت در بچه ها و نوجوانان - مجله بیزبینگ

دیابت در بچه ها و نوجوانان مسئله ای است که بیشتر جوامع با آمار رو به رشد آن روبرو هستند. دیابت ملیتوس یا دیابت شیرین یک نوع بیماری است که در آن بدن نمی تواند انسولین فراوری یا از آن استفاده کند. انسولین هورمون مهمی است که به گلوکز اجازه ورود به سلول ها را می دهد. وقتی چنین اتفاقی می افتد، گلوکز همچنان در جریان خون می ماند. این مقادیر زیاد از گلوکز در نهایت به بافت ها آسیب می زنند. در ضمنً سلول ها به انرژی احتیاج دارند و به همین دلیل، دیابت می تواند یک بیماری جدی و خطرناک باشد.

دو نوع دیابت وجود دارد:

دیابت نوع اول و دیابت نوع دوم

طی سال های اخیر، شاهد افزایش تعداد موارد ابتلا به دیابت بوده ایم. این واقعیت ارتباط قابل توجهی با سبک زندگی ما و افزایش موارد چاقی دارد. در واقع، دیابت در بچه ها و نوجوانان عملاً از نظر علائم شبیه دیابت در افراد عظیمسال است؛ اما از نظر چرایی و چگونگی ایجاد آن، تفاوت هایی وجود دارد.

علت دیابت در بچه ها و نوجوانان چیست؟

همان طور که گفتیم، به طور کلی دو نوع دیابت وجود دارد. دیابت نوع اول دیابتی است که در آن پانکراس انسولین فراوری نمی کند، در حالی که در دیابت نوع دوم، بافت های بدن فرد نسبت به انسولین مقاومت نشان می دهند و به همین دلیل انسولین نمی تواند به درستی عمل کند. دیابت در بچه ها و نوجوانان، علت ها و ریسک فاکتورهای خاص خودش را دارد. ابتدا دیابت نوع اول را کمی بیشتر شرح می دهیم.

ارتباط میان چاقی و دیابت پیچیده است. به طور خلاصه می توان گفت وقتی فرد اضافه وزن دارد، پانکراس او احتیاج به فراوری انسولین بیشتری دارد تا بتواند گلوکز را به سلول ها انتقال بدهد. همین باعث می گردد سلول ها حساسیت خود را نسبت به مولکول های انسولین از دست داده و مقاومت به انسولین ایجاد نمایند

دیابت نوع اول

دیابت نوع اول به این دلیل به وجود می آید که سلول ها در سیستم ایمنی به سلول های فراورینماینده انسولین حمله ور می شوند. سلول های فراورینماینده انسولین در پانکراس هستند. وقتی چنین اتفاقی می افتد، بدن نمی تواند انسولین مورد احتیاجش را بسازد. این بیماری مزمن است. در واقع، یکی از شایع ترین بیماری های مزمن در بچه ها، دیابت نوع اول می باشد. دیابت نوع اول معمولاً به دلایل ژنتیکی ایجاد می گردد. پزشکان عقیده دارند در این بیماری یک مؤلفه عظیم ژنتیکی نقش دارد؛ اگر پدر یا مادر دیابت داشته باشند، احتمال اینکه فرزندشان نیز دچار این عارضه گردد بسیار بیشتر است.

دیابت نوع دوم

دیابت نوع دوم در بچه ها و نوجوانان به این دلیل ایجاد می گردد که بدن نسبت به انسولین مقاومت نشان می دهد. این دیابت با دیابت نوع اول متفاوت بوده و پانکراس به فراوری انسولین ادامه می دهد. دیابت نوع دوم با اضافه وزن و چاقی در دوران کودکی ارتباط دارد.

ارتباط میان چاقی و دیابت پیچیده است. به طور خلاصه می توان گفت وقتی فرد اضافه وزن دارد، پانکراس او احتیاج به فراوری انسولین بیشتری دارد تا بتواند گلوکز را به سلول ها انتقال بدهد. همین باعث می گردد سلول ها حساسیت خود را نسبت به مولکول های انسولین از دست داده و مقاومت به انسولین ایجاد نمایند.

عوارض دیابت در بچه ها و نوجوانان چیست؟

دیابت در بچه ها و نوجوانان می تواند پیچیده تر از دیابت در بالغین باشد. کسی که در دوران کودکی یا نوجوانی دچار دیابت می گردد، احتمال اینکه طی زندگی خود به بیماری های دیگری نیز مبتلا گردد به طور چشمگیری افزایش می یابد. مثلاً دیابت نوع اول با افزایش احتمال ابتلای فرد به بیماری های خودایمنی ارتباط دارد.

در ضمنً دیابت با بیماری های قلبی و عروقی، نوسانات وزنی و البته عوارض حاد مرتبط است. در میان این عوارض، حملات هیپوگلیسمی (افت قند خون) ناشی از کتواسیدوز دیابتی بسیار قابل توجه است؛ اما پیچیده ترین جنبه دیابت در بچه ها و نوجوانان، عوارض فیزیولوژیکی آن است. ابتلا به این بیماری ها باعث تغییراتی در زندگی اجتماعی و اعتمادبه نفس آن ها می گردد. به خصوص اینکه درمان با انسولین سبب افزایش وزن فرد نیز می گردد.

دانشمندان تخمین می زنند تقریباً نیمی از بچه های که دیابت آن ها تشخیص داده شده، دچار مسائل اضطراب و افسردگی اند. زیرا این بچه ها به دلیل سن کم، دچار استرس قابل توجهی مرتبط با کنترل شرایط خود می شوند، چه از جهت تغذیه و چه از جهت درمان بیماری شان. یعنی آن ها نمی توانند یک دوران کودکی نرمال و بدون دغدغه داشته باشند.

در ضمنً تصوری که این بچه ها از بدن خود دارند در این سنین بسیار مهم است. به همین دلیل، ضروری است به این بچه ها و نوجوانان یاری گردد تا اعتمادبه نفس خود را حفظ و تقویت نمایند. آن ها باید یاد بگیرند خودشان را همان طور که هستند بپذیرند و عوارض ناشی از بیماری خود را درک نمایند.

دیابت در بچه ها و نوجوانان...

همان طور که گفتیم دیابت از نظر علائم و درمان، در بچه ها و عظیمسالان مشابه است و بیشتر موارد ریشه ژنتیکی دارند. اما با توجه به افزایش اضافه وزن و چاقی در بچه ها، تعداد موارد ابتلا به دیابت نوع دوم رو به افزایش است.

باید بدانید که هر چند دیابت یک بیماری جسمی است اما در سنین کودکی و نوجوانی، دیابت می تواند مسائل روحی و روانی زیادی ایجاد کند، مثلاً اضطراب و اختلالات خلقی. به همین دلیل، افراد دچار دیابت به حمایت روحی و روانی نیز احتیاج دارند.