گردشگری آب و جوامع محلی - مجله بیزبینگ

از سفر با تور برای پاتایا لذت ببرید و سواحل شگفت انگیز تایلند و مراکز خرید بسیار ارزان پاتایا را از دست ندهید.

اهمیت آب در اساطیر کهن تا حدی است که ایرانیان الهه ای به نام آناهیتا برای نگهبانی اش متصور شده اند این اعتقاد از دوران باستان تا اسلام نیز تداوم یافت و به جایی رسید که آب را مهر حضرت فاطمه (س) پنداشتند. در باور مردمان این سرزمین نگاه معنوی به آب صندلی رفیعی دارد نگاهی به جشن های آب در تاریخ ایران و زمان و شیوه اجرای آن پیوندی میان آب و توریستی برقرار می سکند که گویی حلقه مفقوده گذشته و زمان حال است.

عموم صاحب نظران و اندیشمندان صنعت توریسم بر این باورند که توریستی بدون آب معنی و مفهوم دیگری پیدا می نماید. اکنون بیشتر کشورهایی که چرخ اقتصادشان از این طریق می چرخد، آب را سنگ بنای توریستی قرار داده اند. از آب گرم های معدنی تا رودهای خروشان، دریاچه و تالاب، چشمه سار و آبشار، غارهای آبی و موجودات غارزی، ورزش های آبی و ماهیگیری تنها گوشه ای از مقوله آب توریستی در صنعت توریسم است.

آب بناهای کهن موجود در ایران که تنوع آن ها در لرستان بسیار چشم گیر است، توجه توریستان زیادی را در جهان به خود جلب نموده است. قنات، پایاب، گاو چاه، سد یا بید، پل، کانال و تونل های آببر، یخچال، مهراوه، آسیاب، حوض های صحرایی و آب انبار، بعضی از این نمونه هاست. این سازه های آبی تاریخی با عنوان گنجینه آب، نقش بی بدیلی در میان جاذبه های تاریخی طبیعی ایفا می نماید. در بسته های توریستی استان هایی مانند یزد، کرمان و کاشان، بازدید از این قبیل آثار در اولویت واقع شده است.

براساس آمار، سالانه حدود 12میلیارد مترمکعب آب شرب و شیرین از استان لرستان خارج می گردد؛ درحالی که نه اجازه برداشت کافی از آن به کشاورزان لرستان داده می گردد و نه امکان احداث برای سدهای عظیم و نیروگاه برق آبی بر روی رودخانه های خروشان کشکان، زال و سزار وجود دارد بنابراین در چنین شرایطی تنها راه بهره مندی از این ثروت و فرصت جاری، توریستی است.

خوشبختانه جریان رودخانه ها در لرستان و محل زایش سراب ها و تالاب ها با رشته کوه های درهم تنیده و جنگل های زاگرس، طبیعتی کم نظیر آفریده که دل هر بیننده ای را می رباید تنگه های شیرز، هلد، دره خزینه کول راد، لی لی، نی گاه، شوه خو به عنوان جاذبه توریستی نقش کلیدی ایفا می نمایند.

در هیچ کجای ایران تجمع 11 تالاب متنوع در یک مکان وجود ندارد، کمتر نقطه ای از کشور را سراغ داریم که ده ها پدیده ژئوتوریسمی را با هم دارا باشد یا بیش از هزار سازه آبی تاریخی در آن خودنمایی کند، اما شوربختانه باوجود برخورداری از این ظرفیت ها و استقبال پرشور توریستان صنعت توریستی لرستان از این حضور منتفع نمی گردد و اقدامی نیز برای سامان دهی تورهای ورودی به استان و دریافت هزینه از آنان صورت نمی گیرد.

در بسیاری از مواقع شاهدیم که خیل توریست داخلی، از تنگه های زیبای لرستان بازدید می نمایند اما ریالی از این سفر عاید صنعت توریستی استان یا جوامع محلی نمی گردد و برآیند این گونه سفرها، رهاسازی پسماند و زباله در عرصه طبیعت و تخریب محیط زیست انسانی و جانوری منطقه است.

می دانیم که امکانات دولتی محدود و جذب سرمایه گذار برای تک تک این آثار امری سخت یا محال است و نیک تر می دانیم که شرایط اسف بار بیکاری به ویژه در جوامع روستایی دردی گران است. بنابراین در شرایط فعلی، جوامع محلی به خاطر حضور دائم و اشراف کامل به محیط پیرامون، می توانند بهترین متولی و بهره بردار از بخش توریستی آب باشد.

با تقویت این قشر اجتماعی به همراه آموزش های لازم و مدیریت صحیح می توان به راحتی، بخش توریستی آبی را به درآمدزایی رساند و اشتغال صدها نفر از روستاهای دوردست لرستان را رقم زد. نمونه موردی تنگ لی لی شهرستان دورود است که مالک منطقه به صورت خودجوش وارد عمل شده و با ارائه خدمات اندکی به متقاضیان، اشتغالی به نسبت پایدار را در منطقه ایجاد نموده است، اگرچه در این میان جای آموزش و مدیریت صحیح خالی است اما از نظر ورود جوامع محلی به عنوان بهره بردار از آب های روان و بلااستفاده، قابل تحسین است.

امید که مسئولان امر با الگوبرداری از این نمونه، به شیوهای منطقی تر و علمی از ظرفیت فوق العاده جوامع محلی و آب های سطحی بهره مند شوند و گامی مثبت و ماندگار در راستای تقویت صنعت توریسم و توسعه پایدار لرستان بردارند.