شهرسوخته؛ تازه ترین اطلاعات باستان شناسان از شهر 5000 ساله ایران
به گزارش مجله بیزبینگ، مجید کلانوری، مدیر پایگاه میراث جهانی شهر سوخته با اشاره به آن که طی دوساله گذشته که مسئولیت این پایگاه را به عهده گرفته است مجموعا حدود 50 میلیارد ریال از منابع ملی در معاونت میراث فرهنگی کشور و حدود 30 میلیارد ریال از منابع استانی در حوزه زیرساختی معاونت سرمایه گذاری استان جهت شهر سوخته و حریم منظر آن اعتبار تخصیص داده شده است، گفت: درحال حاضر، کاوش باستان شناسان در بخش مسکونی شرقی این سایت متمرکز است. بر اساس یافته های جدید کاوش در فصل گذشته که به سرپرستی سیدمنصور سیدسجادی انجام شد، باستان شناسان توانستند به اطلاعاتی از دوره های نخست استقرار در شهر سوخته دست یابند. امید است در آینده با ادامه فعالیت در این حوزه بتوان این اطلاعات را تکمیل نمود.
او در این خصوص گفت: شهر سوخته تنها سایت باستان شناسی کشور است که حفاری علمی باستان شناسی آن به شکل مستمر تقریباً همه ساله متوقف نشده و ادامه دارد. هر سال هیات مشترک باستان شناسان ایرانی و ایتالیایی، به سرپرستی سیدمنصور سجادی بنا به مجوز صادره از سوی پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور اقدام به انجام این مهم می نمایند.
کلانوری با اشاره به آن که کاوش های صورت گرفته، قطعا نیازمند حفاظت است، گفت: اولویت نخست کار ما در پایگاه میراث دنیای شهر سوخته حفاظت از این بخش ها بود. از سوی دیگر شهر سوخته یک سایت میراث دنیای است و توقعی که از آن وجود دارد فراتر از سایر سایت های ملی کشور است. بنابراین توجه به زیرساخت های لازم اولویت بعدی است که براساس طرح های مصوب ازجمله سایت موزه شهر سوخته، پلان مدیریتی آن و... سیاستگذاری اصلی تعیین و اولویت بندی شده است. براساس چشم انداز کوتاه مدت، میان مدت، درازمدت ما پروژهای عمرانی- زیرساختی را در دستور کار داریم بر این اساس با همکاری معاونت سرمایه گذاری و طرح های استان بازسازی آمفی تئاتر شهرسوخته که طی سال های گذشته دچار آتش سوزی شده و از بین رفته بود را شروع کردیم و امیدواریم تا بهمن ماه 99 آن را برای افتتاح آماده کنیم.
مدیرپایگاه میراث دنیای شهر سوخته ادامه داد: ضمن آن سعی ما برآن بود تا بتوانیم شهر سوخته را تبدیل به محفلی برای آموزش دانشجویان باستان شناسی و بازسازی آثار کنیم؛ از این رو درصدد راه اندازی کارگاه های بازسازیی در مجموعه هستیم که نیازمند زیرساخت است. با توجه به آنکه یافته های باستان شناسی شهر سوخته خیلی زیاد است اشیایی که قابلیت نمایش دارند در موزه ها به نمایش درمی آیند و اشیایی که قابلیت مطالعاتی دارند در کارگاه های بازسازی مورد مطالعه و حفاظت و بازسازی قرار می گیرند. از طرف دیگر شهر سوخته تنها مرکز گیاه باستان شناسی کشور را نیز در خود جای داده است، سایر سایت های کشور نیز یافته های خود در این حوزه را برای مطالعه به مرکز شهر سوخته می فرستند.
به گفته کلانوری، ساماندهی مجتمع خدماتی پژوهشی (موزه) نیز در حال اجرا است و اکنون نگهبانی محوطه، تکمیل حصار ورودی مجموعه در دست اجرا است و بایستی تا خاتمه تیرماه امسال توسط پیمانکار کار خاتمه پذیرد و نیز راه اندازی فضای معرفی پای تپه در در دست کار امسال که انشالله در صورت تعمین اعتبار در شش ماهه نخست امسال تجهیز و راه انداری خواهد شد. دو مجموعه سرویس بهداشتی نیز که هرکدام شامل 8 چشمه است در دو نقطه یکی محل تپه و دیگری در محدود حریم شهرسوخته در مجاورت مجموعه آسبادهای حوض دار جانمایی شده اند و در حال احداث است. جاده دسترسی به سمت آسبادها نیز در دست اقدام است که تا به امروز مراحل زیرساخت آن به طول حدود 6 کیلومتر در حال اتمام است که منابع استانی اعتبار آن دریافت شده است و توسط معاونت سرمایه گذاری و طرح های استان در حال پیگیری است.
مدیرپایگاه میراث دنیای شهر درخصوص آسیب های احتمالی که شرایط جوی به محوطه شهر سوخته می تواند وارد نموده باشد، گفت: با وجود آن که بارندگی ها برای تمام محوطه های باستانی مخرب است و گمانه هایی که باستان شناسان برای حفاری باز می نمایند می تواند مرکزی برای تجمع آب باران گردد. خوشبختانه منطقه شهر سوخته در حالت خشکسالی است و بارندگی شدیدی در منطقه نداریم اما نمی توان گفت بارانی که می آید هیچ آسیبی وارد نمی کند و تجمع آب اتفاق نمی افتد؛ البته تلاش ما آن است تا تدابیر حفاظتی را انجام دهیم و در شرایط بحران، حفاظتی مناسب را انجام می دهیم. تا به امروز هیچ تخریبی بر اثر بارش باران یا زلزله و سایر حوادث طبیعی متوجه شهر سوخته نشده است و شهر سوخته از این حیث دارای شرایط مطلوب است.
همچنین او از بازپیرایی موزه شهر سوخته نیز اطلاع داد و درخصوص شرایط موزه شهر سوخته گفت: بازپیرایی موزه را انجام دادیم. چنانکه بر اساس یافته های جدید باستان شناسی موزه گردانی انجام شد و اشیای شاخص تر را برای نمایش گذاشتیم و درعین حال بخشی به نام تداعی زندگی در شهر سوخته که نوآوری در نمایش است و با ترکیب نور و سایه است را اجرا کردیم. تصویر شماتیکی از زندگی مردم در دنیا باستان روی تابلوهایی که پشت آن لامپ روشن می گردد، به نمایش گذاشته شده که مورد توجه بازدیدنمایندگان کودک و نوجوان نهاده شده است.
کتاب از نوع باستان شناسی شهر سوخته
سیدمنصور سیدسجادی، مسئول کاوش های باستان شناسی در شهر سوخته نیز با اشاره به آن که اخیرا سه کتاب جدید درباره باستان شناسی سیستان و بلوچستان منتشر شده است، گفت: کتاب اول مجموعه مقالاتی در باره کاوش های اخیر شهر سوخته است که به تلاش من و انریکو اسکالونه به دو زبان فارسی و ایتالیایی و چکیده هایی به فارسی، انگلیسی و ایتالیایی منتشر شده است. مجموعا 12 مقاله به فارسی و 11 مقاله به ایتالیایی در این کتاب منتشر شده است که اعضای گروه باستان شناسی شهر سوخته نوشته اند. عمده مقالات این کتاب درباره مطالعات میان رشته ای است. این کتاب از طرف گروه باستان شناسی شهر سوخته و پژوهشکده باستان شناسی و دانشگاه سالنتوی ایتالیا منتشر شده است.
او ادامه داد: کتاب دوم به نام هشت گفتار در باستان شناسی سیستان و بلوچستان و دارای هشت فصل است. کتاب مزبور قبلا در سال 1374 منتشر شده بود اما با توجه به کاوش ها سال های اخیر فصول چهارم و پنجم کلا بازنویسی شد و سایر فصول نیز مورد بازبینی نهاده شد. از تعیینات این کتاب، کتابنامه مفصل آن در باره سیستان و بلوچستان است. کتاب از سوی انتشارات پل فیروزه موسسه آبی پارسی در 487 صفحه منتشر شده است.
سیدسجادی درخصوص سومین کتابی که در این خصوص منتشر شده است نیز گفت: کتاب سوم، ترجمه کتاب کاوش ها تپه بمپور نوشته بیاتریس دکاردی است که نتایج کاوش های خود در این تپه بلوچستان را در این کتاب آورده است که منبعی کلیدی و بسیار مهم درباره باستان شناسی بلوچستان به شمار می رود. این کتاب توسط حسین مرادی (باستان شناس و معاون گروه باستان شناسی شهر سوخته) به فارسی ترجمه شده است. کتاب بمپور از سوی انتشارات پل فیروزه موسسه آبی پارسی منتشر شده است.
ایلنا
منبع: گردشبان