مغلطه ی نهادن بار اثبات دلیل بر دوش طرف مقابل (Shifting of the Burden of Proof) ، مغلطه به زبان آدمیزاد (198)
به گزارش مجله بیزبینگ، تعریف: مغلطه نهادن بار اثبات دلیل بر دوش طرف مقابل موقعی اتفاق می افتد که شخصی ادعایی مطرح کند که به مدرک نیاز دارد، اما بعد از طرف بحث بخواهد در راستای رد ادعای او مدرک ارائه کند. بار اثبات (Burden of Proof) مفهومی قضایی و فلسفی است و در هر دو حوزه تفاوت هایی دارد. در بحث های روزمره، بار اثبات عموماً بر دوش کسی است که ادعا را مطرح می کند، اما گاهی هم بر دوش کسانی است که حقایق و نظریات پذیرفته شده و بدیهیات را رد می کنند. مثل همه مسائل دیگری که مطلقاً سیاه و سفید نیستند، در بعضی موارد چنین کاری واضحاً مغلطه آمیز است و در بعضی مواقع مغلطه آمیز بودن آن معین نیست.
معادل انگلیسی: Shifting of the Burden of Proof
معادل لاتین: onus probandi
معادل های جایگزین: بار اثبات دلیل (مفهوم کلی)، مغلطه بار اثبات دلیل، مغلطه نهادن بیجای بار اثبات، جابجا کردن بار اثبات
الگوی منطقی:
شخص 1 ادعای Y را مطرح می کند، که باید اثبات شود.
شخص 1 از شخص 2 درخواست می کند در رد ادعای Y مدرکی ارائه کند.
شخص 2 از انجام این کار سر باز می زند یا قادر به انجام آن نیست.
بنابراین Y صحیح است.
مثال 1:
جک: توی باسن من یه اسب تک شاخ نامرئی زندگی می کنه.
نیک: از کجا به این نتیجه رسیدی؟
جک: می تونی خلافشو ثابت کنی؟
نیک: نه.
جک: پس توی باسن من یه اسب تک شاخ نامرئی زندگی می کنه.
توضیح: جک ادعایی بیان نمود که باید اثبات شود. نیک درخواست مدرک کرد، ولی جک بار اثبات را روی دوش نیک نهاد. چون نیک نمی توانست ادعای ابطال ناپذیر (Unfalsifiable Claim) جک را رد کند، جک خود را پیروز بحث اعلام کرد. کار او مغلطه آمیز است.
مثال 2:
آدری: من یه انسانم. من یه سایبورگ از آینده نیستم که برای نابودی بشر به گذشته سفر کرده.
فرد: ثابت کن انسانی! سایبورگ ها اگه خون زیادی از دست بدن غش نمی کنن. بیا این چاقو رو بگیر و باهاش دستتو ببر.
آدری: فردی، برو بخواب. در ضمنً دیگه حق نداری قبل از خواب برنامه های کانال SYFY رو تماشا کنی!
توضیح: آدری ادعایی بدیهی بیان نمود و احتمالاً به خاطر سوءظن فردی مجبور به بیان آن شد. فرد از آدری درخواست کرد ادعایش را ثابت کند، در حالی که وظیفه اوست تا اعتراضش به یک حقیقت بدیهی را توجیه کند.
استثنا: تشخیص این که بار اثبات بر دوش چه کسی است، همیشه کار راحتی نیست، حداقل نه به اندازه مثال های بالا. اغلب این مسئله خودش به یک بحث طولانی انجامیده می شود.
راهنمایی: اگر ممکن است، استدلال تان را با مدرک بیان کنید، حتی اگر بار اثبات بر دوش شما نیست. تنها شرایطی که در آن توصیه نمی شود چنین کاری انجام دهید، شرایطی است که در آن ادعا یا اتهام مطرح شده آنقدر مضحک و بی ربط است که جدی دریافت آن به هر نحوی باعث اعتبار بخشیدن به آن می شود.
منابع:
Bunnin, N., & Yu, J. (2008). The Blackwell Dictionary of Western Philosophy. John Wiley & Sons.
ترجمه ای از:
Logically Fallacious
منبع: دیجیکالا مگ