کرونا نازی ها را دوباره زنده می نماید! - مجله بیزبینگ

به گزارش شرق، از همان روز های اول که کووید-19 از کاسه غذایی در ووهان چین سربرآورد و دنیا را به قبل و بعد از خودش تقسیم کرد؛ آنان که دستی در تاریخ داشتند اوضاع ناشی از آن را با آنچه که بیش از 100 سال پیش، دنیا تجربه نموده بود مقایسه می کردند. در این نزدیک چهار ماهی که از ورود این میهمان ناخوانده به تمامی بخش های زندگی انسان می گذرد، بار ها اسم آنفلوانزای اسپانیایی به گوش خورده؛ آنفلوانزایی که با 50 میلیون کشته، چنین شناخته می گردد که قربانیانش از تعداد کشته شدگان جنگ دنیای اول بیشتر بوده است. همه گیری کرونا، سؤالاتی را ایجاد کرد که بعد از تمام همه گیری های قبلی شکل گرفته، اما جواب مناسبی نگرفته بود؛ اینکه این بیماری ها چطور قرار است زندگی اجتماعی و مالی را در نقاط مختلف دنیا تحت تأثیر قرار دهد.

100 سال بعد از آنفلوانزای اسپانیایی، تکرار بحرانی مشابه باعث شد تا کریستین بلیکل، اقتصاددان بانک فدرال رزرو نیویورک برای این سؤالات همیشگی دنبال پاسخی درخور بگردد؛ پاسخ هایی که البته مهم ترین آن ها اصلا خوشایند نیست: همه گیری آنفلوانزای اسپانیایی، زمینه روی کارآمدن افراط گرایان (نازی ها) را فراهم کرد.

نمونه ای که بلیکل در این پژوهش آن را آنالیز نموده، آلمان است؛ آلمان نمونه ای ایدئال برای این مطالعه موردی است چرا که آنفلوانزای اسپانیایی در آن قربانیان بسیاری گرفت و هم زمان اطلاعات دقیقی از مرگباری این بیماری، بودجه های شهری و رفتار انتخاباتی آن وجود دارد؛ اطلاعاتی که آنالیز آن ها نشان دهنده افزایش شدید اقبال عمومی به افراط گرایان در انتخابات دهه های 1920 و 1930 است.

بلیکل امیدوار است این پژوهش بتواند به مطالعات درباره همه گیری ها که پس از شیوع کرونا جان تازه ای گرفته اند و کوشش می نمایند اثرات اجتماعی و مالی کووید-19 را آنالیز و پیش بینی نمایند، یاری کند. بلیکل معتقد است مطالعه اش درباره آنفلوانزای اسپانیایی درسی ارزشمند برای سیاست گذاران و دانشگاهیان است؛ گروه هایی که قرار است پیامد های کووید 19 را مدیریت نمایند.

البته این اولین پژوهشی نیست که در آن کوشش شده با نگاهی به آنفلوانزای اسپانیایی، دوران پس از کرونا و تأثیرات اجتماعی و سیاسی آن پیش بینی و تحلیل گردد. سرجیو کورِیرا، اقتصاددان بانک فدرال رزرو واشنگتن هم از نمونه همه گیری 1918 (آنفلوانزای اسپانیایی) در پژوهش اخیرش استفاده نموده تا نشان دهد، مداخلاتی که برای تأمین امنیت شهروندان از جمله اعلام قرنطینه صورت می گیرد، می تواند پیامد های بلندمدت مالی داشته باشد. در مطالعه کوریرا نشان داده شده است، مناطقی که بهتر با همه گیری آنفلوانزا مبارزه نموده بودند راحت تر از پس پیامد های مالی آن برآمدند.

تأثیر آنفلوانزای اسپانیایی بر قدرت گیری حزب نازی

بلیکل در مطالعه اش فرضیه را این چنین در نظر گرفته که میان مرگ ومیر ناشی از آنفلوانزای اسپانیایی و رأی بیشتر به افراط گرایان ارتباط معناداری وجود دارد. او در این تحقیق آلمان را به چند منطقه انتخاباتی تقسیم نموده است. یکی از نکات مهمی که او با این دسته بندی به آن دست یافته این است که در بعضی از این مناطق به دلیل پررنگ بودن بعضی نگاه های تاریخی گرایش به نازی ها پس از آنفلوانزای اسپانیایی تقویت شده است؛ مناطقی که بر اساس مستندات تحقیق، به صورت تاریخی در مواجهه با سایر بیماری ها از جمله طاعون هم بلافاصله دچار رویکرد های بیگانه هراسانه -به عنوان یکی از باور های اصلی راست های افراطی- می شدند.

مثلا در بعضی از مناطق کشور آلمان به دنبال شیوع طاعون در دهه 1350 میلادی، بسیاری یهودیان را عامل نفرینی می دانستند و به حذف فیزیکی یا وادارکردن آن ها به ترک محل زندگیشان روی آورده بودند.

به این ترتیب اقبال به نازی ها که یهودیان را مهدورالدم می دانستند، در این مناطق که همچنان شیوع آنفلوانزای اسپانیایی را نفرین یهودیان در نظر می گرفتند، امری اجتناب ناپذیر دانسته شده است. آمار های تحقیق بلیکل این فرضیه را تأیید نموده است: بله، در مناطقی که چنین باور تاریخی در آن ها وجود داشته و همچنین قربانیان آنفلوانزای اسپانیایی هم در آن ها بالا بوده، گرایش به نازی ها هم بسیار بالاتر بوده است.

این پژوهش نتیجه می گیرد، مرگ ومیر ناشی از آنفلوانزای اسپانیایی بین سال های 1918 تا 1920 آینده جامعه آلمان را شکل و نظام سیاسی آن را کاملا تغییر داد. بلیکل برای شرح رابطه معنادار میان سهم آرای افراط گرایان و وقایع 10 سال پیش آن به آنالیز مناطق انتخاباتی و مقایسه میزان گرایش هر کدام از آن ها به احزاب افراط گرا و تعداد قربانیان آنفلوانزا پرداخته و به این نتیجه رسیده است که این مرگ ومیر ها به روشنی با افزایش سهم احزاب راست افراطی و کاهش گرایش به احزاب چپ گرا ارتباط دارد. بلیکل این گرایش را به سرانه بودجه در این مناطق، درصد ساکنان یهودی و مسیحیان کاتولیک و تغییرات در نرخ بی کاری آن ها پس از آنفلوانزای اسپانیایی وابسته می داند.

پس از شیوع این بیماری در بعضی مناطق، بودجه سرانه به شدت کاهش یافت چراکه بخش اعظمی از آن صرف بازسازی ساختار درمانی و سایر مسائل زیرساختی شد. همچنین در بعضی از این مناطق، یهودیان بیش از پیش در اقلیت قرار گرفتند؛ مسئله ای که نگاه تاریخی درباره مسائل پیش از این همه گیری به بلیکل یاری نموده آن را به افزایش بیگانه هراسی و به تبع آن افزایش گرایش به گروه های راست افراطی مرتبط بداند. افزایش نرخ بی کاری در این مناطق هم باعث شد، شهروندان رویکرد های ملی گرایانه تر را که گمان می کردند بیشتر معطوف به شرایط مالی شهروندان است، پیگیری نمایند؛ پیگیری ای که البته به نتیجه ای محسوس و پیروزی حزب نازی در آخرین انتخابات آزاد پیش از روی کار آمدن آن ها منجر شد. این رابطه معنادار وقتی جالب تر می گردد که به نتیجه اش در هر منطقه انتخاباتی توجه گردد. انحراف معیار در مناطقی که تعداد قربانیان آنفلوانزای اسپانیایی در آن بالا بوده است، بین یک تا سه درصد بوده و همین نشان دهنده صحت نتیجه و سنگینی سبد رأی نازی ها پس از آنفلوانزای اسپانیایی است.

این پژوهش برای پایین آوردن درصد خطای خود و جلوگیری از طرح انتقاداتی، چون محدودبودن جامعه نمونه، در مرحله بعد آمار انتخابات 1932 و 33 آلمان را با هم ترکیب می نماید. این کار علاوه بر افزایش جامعه نمونه و مشاهدات این امکان را به بلیکل داده تا اثرات نابهنجار ثابت انتخابات، حل و سپس فصل گردد. با انجام این تغییر در جامعه نمونه، باز هم نتیجه قبلی مطالعه، مبنی بر اینکه آنفلوانزای اسپانیایی یکی از علل اصلی روی کار آمدن نازی ها در دهه بعدی بوده، تأیید شده است. بلیکل علاوه بر این تأثیر مرگ ومیر ناشی از سل -که در قرن بیستم کم از آنفلوانزای اسپانیایی 1918 نداشته- و همچنین تصادفات را برای صحت سنجی وارد مطالعه خود نموده و نتیجه گرفته است که مرگ های دیگری غیر از مرگ ومیر ناشی از آنفلوانزای اسپانیایی تأثیری بر سبد آرای نازی ها نداشته اند.

این دقیقا بخشی از اتفاقی است که اکنون هم در جریان است. پیش از بروز کرونا و همه گیری آن، بسیاری از کشور هایی که از زمان جنگ دنیای دوم فرصت عرض اندام به گروه های راست افراطی نداده بودند، احیای دوباره آن ها در فضای سیاسی و اجتماعی را تجربه کردند. در مجارستان، فرانسه، اتریش و حتی آلمان چنین گروه هایی بار دیگر در فضای سیاسی حرفی برای زدن پیدا کردند.

این در حالی است که احزاب راست افراطی، چون حزب اتحاد ملی در مجلس اروپا حالا در قالب ائتلاف راست افراطی هویت و دموکراسی بخش مهمی از سیاستگذاران مردم اروپا شده اند؛ نهادی که زمانی کاملا میانه رو بود و اساسا پس از پاکسازی راست های افراطی از سیاست شکل گرفت. در آمریکای جنوبی دولت های چپ گرا یکی پس از دیگری در حال تجربه زوال هستند و مردم که روزگاری جنبش های حامی چندجانبه گرایی را رهبری می کردند حالا به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و گروه هایی رأی می دهند که مخالف مهاجرپذیری و موافق ملی گرایی هستند.

کرونا در این شرایط ابتدا سیستم های درمانی و دولت ها را درگیر و کمی بعد دامنه ای گسترده تر در اجتماع و اقتصاد پیدا کرد. در بعد سیاسی این همه گیری به بعضی دولت ها از جمله ترکمنستان، اتریش و بسیاری از کشور های آفریقایی یاری نموده تا از آن به عنوان ابزاری برای سرکوب مردم و ایجاد خفقان استفاده نمایند. تحلیل بلیکل این است که با تجربه تاریخی که وجود دارد، احتمال قدرت گیری بیش از پیش راست گرا های افراطی پس از کرونا به شدت بالاست؛ مسئله ای که نمی توان به سادگی از آن گذشت.