فرآیند گرانی کالاهای اساسی در بازار چیست؟ - مجله بیزبینگ

اگرچه چندی بعد شرایط عرضه روغن مایع در فروشگاه های زنجیره ای و بعدازآن در خرده فروشی ها بهتر شد و بازار به ثبات نسبی رسید، اما هنوز برخی استان ها در تأمین روغن مایع مصرفی خانوار با مسائلی روبرو هستند و کمبود عرضه روغن جامد نیز همچنان خودنمایی می کند و شهفرایندان را با چالش های بسیاری روبرو کرده است که افزایش قیمت جهانی روغن، احتکار خانگی و برخی مسائل مربوط به واردات، به عنوان دلایل نابسامانی بازار این محصول در این روزها عنوان می شود.

70 تا 80 درصد روغن خام کشور وارداتی است و قیمت روغن پالم هم اکنون از 600 یورو به 900 یورو در تن افزایش داشته است. همچنین قیمت روغن آفتابگردان از 700 یورو به 1300 یورو رسیده است. ضمن اینکه مصرف ماهانه روغن در کشور 150 هزار تن است و از آذرماه امسال 120 تا 180 تن روغن خام در ماه به کارخانه ها تحویل داده شده است.

از سوی دیگر چندهفته ای است مرغ با افزایش قیمت روبرو شده و به رغم وعده مسئولان مربوطه در وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت مبنی بر ایجاد ثبات در بازار و کاهش قیمت ها، به نظر می رسد هنوز بازار این کالای پرمصرف به ثبات و آرامش نرسیده است. فرایند افزایشی قیمت مرغ از دی ماه امسال آغاز شد و مرغ تنظیم بازاری 20 هزار و 400 تومانی را در یک مرحله به 22 تا 23 هزار تومان و در مرحله بعد یعنی اواخر بهمن در سطح خرده فروشی ها به 27 تا 30 هزار تومان رساند. البته مشاهدات میدانی در هفته های اخیر نشان می دهد در برخی مغازه های سطح شهر هر کیلو مرغ تا 32 هزار تومان هم به مشتریان عرضه می شود و برخی نیز با قطعه بندی کردن سعی درفروش مرغ دولتی باقیمت های بالاتر دارند.

اگرچه بسیاری از فروشندگان علت افزایش قیمت مرغ را کاهش عرضه مرغ تنظیم بازاری در میدان بهمن(بزرگ ترین مرکز عرضه مرغ تهران) و خرید مرغ به صورت عمده بیش از نرخ مصوب اعلام کردند، اما چندی پیش نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گفت قیمت واقعی مرغ قیمت مصوب تنظیم بازار یعنی 20هزار و 400 تومان نیست و قیمت واقعی مرغ گرم با توجه به افزایش مؤلفه های تولید بر اساس بررسی تشکل ها 24 تا 25هزار تومان می شود. باوجود این که تشکل های این بخش درخواست اصلاح قیمت مصوب داشته اند اما هنوز هیچ تغییری صورت نگرفته و این قصور باعث ایجاد نوسانات در تولید خواهد شد. وی همچنین عنوان کرده بود ستاد تنظیم بازار، وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت باید بعد از افزایش مؤلفه های تولید مانند ذرت و سویا، جوجه و… اثرات آن را روی قیمت تمام شده تولید بررسی می کردند و قیمت واقعی مرغ بر اساس آن معین می شد تا هم میل و رغبت به تولید بالا می رفت و هم شاهد این شرایط اعتراضی و دونرخی در بازار نبودیم. اما متأسفانه این اتفاق نیفتاد. البته دراین بین مسائل دیگری نیز در خصوص افزایش قیمت مرغ مطرح شده است. مثلا اینکه تصمیمات جزیره ای و ممنوعیت خروج مرغ از برخی استان ها به این گرانی دامن زده یا اینکه تعدادی از مردم و کسبه به دلیل نگرانی از افزایش مجدد قیمت مرغ دست به احتکار خانگی و واحد صنفی زده اند. رئیس سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان معتقد است عرضه خارج از شبکه عامل نابسامانی بازار مرغ است. عباس تابش گفت: پفراینده های مختلفی در خصوص عرضه مرغ به تعزیرات حکومتی ارسال شده و اگر بتوانیم ورودی و خروجی مرغ زنده و خروجی گوشت مرغ از کشتارگاه ها را در سامانه ثبت کنیم و ورودی مرغ به مراکز عرضه نیز ثبت شود، این مسائل حل خواهد شد. به گفته رئیس سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان مقررشده وزارت جهاد کشاورزی از هفته آینده تأمین نیاز هزار تنی گوشت مرغ تهران را با زیرساختی که مهیا شده در اولویت خود قرار دهد. در چند روز گذشته نیز تا 700 تن روزانه در استان تهران تأمین گوشت مرغ انجام شده است. اما مشاور اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی معتقد است فروشندگان و واردکنندگان نهاده های دام و طیور، این محصولات را با تأخیر به دست پرورش دهندگان می رسانند که این امر در حجم تولید و نامتعادل شدن قیمت ها در بازار اثرگذار است.

در فرآیند فعلی نهاده وارد بازارگاه می شود و در صورت خروج از گمرک سهمیه به تولیدکنندگان اعلام می شود، بنابراین محصول توسط واردکنندگان و فروشندگان به دست تولیدکنندگان می رسد. درواقع سامانه بازارگاه فقط یک حواله تخفیف و برنامه حسابرسی است که ورود و خروج نهاده ها را معین می کند و بقیه فعالیت ها در دست خود شرکت های واردکننده است.

بااین همه در حال حاضر، تمام مراکز و فروشگاه های متعلق به نهادهای دولتی در سراسر استان ها در اختیار تولیدکنندگان قرارگرفته تا بتوانند محصولات خود را در بازار عرضه کنند؛ بنابراین امیدوارم با توزیع مناسب مرغ و سایر کالاها در هفته جاری شاهد شکسته شدن قیمت ها و ایجاد آرامش در بازار باشیم.