مغز چپ در مقایسه با مغز راست: آیا راست مغزی و چپ مغزی حقیقت دارد؟ - مجله بیزبینگ

بعضی بر این باورند که افراد راست مغز یا چپ مغز هستند و این امر مشخص نماینده نحوه تفکر و رفتار فرد است. برای اینکه درمورد عملکردها و خصوصیات مغز راست و چپ بیشتر بدانید، ادامه مطلب را مطالعه کنید.

مغز چگونه کار می نماید؟

مغز ارگان پیچیده ای است که تمام فرایندهای بدنی ازقبیل تفکر، ادراک حسی و عمل فیزیکی را کنترل می نماید. مغز انسان با اینکه به طور میانه فقط سه پوند (1.36 کیلوگرم) وزن دارد، دارای 100 میلیارد نورون و 100 تریلیون اتصال عصبی است.

نورون ها پیغام رسان های اطلاعاتی هستند که از تکانه های الکتریکی و شیمیایی برای انتقال اطلاعات در سراسر سیستم عصبی مرکزی (CNS) استفاده می نمایند. مغز اطلاعاتی را که ازطریق شبکه عصبی خود دریافت می نماید، پردازش می نماید و سیگنال هایی را به تمام قسمت های بدن به منظور کنترل عملکردهای بدن و پاسخ به محرک ها ارسال می نماید.

نیمکره چپ و نیمکره راست مغز

مدیکال نیوز تودی می نویسد، سمت چپ و راست مغز عملکردهای متفاوتی دارند و فرایندهای مختلفی را کنترل می نمایند. هر نیمه از مغز شامل شش لوب مختلف است. نیمکره چپ مغز در درجه اول مسئول گفتار و تفکر انتزاعی است و بعلاوه سمت راست بدن را کنترل می نماید. نیمکره راست مغز مسئول پردازش تصویر، تفکر فضایی و حرکت سمت راست بدن است. سمت راست و چپ مغز ازطریق رشته های عصبی به هم متصل می شوند. در مغز سالم، دو سمت با هم ارتباط برقرار می نمایند. اگرچه نیازی نیست که حتما دو نیمکره مغز با هم ارتباط داشته باشند. اگر فردی دچار آسیبی گردد که دو نیمکره مغز او را از هم جدا کند، باز هم می تواند عملکرد نسبتاً طبیعی داشته باشد.

تئوری چپ مغز و راست مغز

در دهه 1960، راجر ولکات اسپری، دانشمند زیست شناسی عصب پیشنهاد کرد که در همه افراد یک نیمه از مغز غالب تر است و شخصیت، افکار و رفتار آن ها را مشخص می نماید.

به علت عملکردهای متفاوت دو نیمکره مغز، این ایده که افراد می توانند راست مغز و چپ مغز باشند، وسوسه انگیز است. براساس این تئوری منسوخ، افراد چپ مغز تحلیل گرا، منطقی، جزئی نگر و واقعیت گرا هستند، در کار با اعداد توانایی بیشتری دارند و بیشتر با کلمات فکر می نمایند. طبق این تئوری، افراد راست مغز بیشتر خلاق، دارای تفکر آزاد، کل نگر و شهودی هستند و به یاری تصاویر فکر می نمایند.

پژوهش ها چه می گویند؟

پژوهش ها نشان می دهد که تئوری راست مغز و چپ مغز درست نیست. درحالی که بخش های خاصی از مغز بر پردازش وظایف فکری مختلف تسلط دارد. معمولاً هیچ سمتی از مغز به طورکلی غالب نیست.

مطالعه ای از سال 2013 تصاویر سه بعدی مغز بیش از هزار نفر را ارزیابی کرد. پژوهشگران با استفاده از اسکنر MRI فعالیت نیمکره های راست و چپ مغز را میزان گیری کردند. نتایج نشان داد که هر فرد از هر دو نیمکره مغز استفاده می نماید و به نظر نمی رسد یک سمت مغز غالب باشد.

بااین حال، فعالیت مغز هر فرد بسته به وظیفه ای که انجام می دهد، فرق دارد. برای مثال مروری که سال 2020 منتشر شد، نشان می دهد که اگرچه دو سمت مغز برای درک کامل ضروری هستند، سمت چپ مغز در پردازش زبان نیروی غالب است.

ویژگی ها و وظایف نیمکره راست و نیمکره چپ مغز

اگرچه افراد به خوبی در گروه های راست مغز یا چپ مغز قرار نمی گیرند، تفاوت هایی در عملکردهای هر نیمکره از مغز وجود دارد. تفاوت در عملکرد نیمکره های چپ و راست مغز در موارد زیر وجود دارد:

عواطف: درحالی که مغز برای پردازش و فراوری پاسخ های عاطفی از چندین ناحیه استفاده می نماید، سمت راست مغز در این پردازش ها غالب است. این امر برای همه عواطف صدق می نماید.

زبان: مغز چپ در فراوری گفتار فعال تر از مغز راست است. در بیشتر افراد، دو ناحیه اصلی زبان که به نام ناحیه بروکا و ناحیه ورنیکه شناخته می شوند، در سمت چپ قرار دارند.

دست غالب (چپ دستی و راست دستی): افراد راست دست و چپ دست به طور متفاوتی از نیمکره های راست و چپ مغزشان استفاده می نمایند. برای مثال، فرد چپ دست برای کارهای دستی از مغز راست خود استفاده می نماید و بالعکس. چنین عدم تقارن هایی حتی می تواند قبل از تولد ایجاد گردد. برای مثال، بعضی بچه ها حتی از 15 هفتگی تمایل دارند که شست راست یا چپ خود را بمکند.

آیا تسلط نیمکره بین افراد فرق دارد؟

مغز همه به شکل یکسان کار نمی نماید. بعضی افراد ممکن است زبان را عمدتاً در سمت چپ مغز پردازش نمایند، درحالی که بعضی دیگر ممکن است این کار را در سمت راست یا به طور متقارن در کل نیمکره ها انجام دهند.

مطالعه بزرگی که سال 2021 منتشر شد، نشان داد که افراد چپ دست در مقایسه با افراد راست دست، معمولاً از سمت متفاوت مغز خود برای حافظه کاری، زبان، بینایی و کنترل دست استفاده می نمایند. پژوهشگران بعلاوه دریافتند که افراد چپ دست معمولاً ماده خاکستری بیشتری در سمت راست مغز خود دارند. این امر ممکن است به آن علت باشد که سمت راست مغز، دست چپ غالب را کنترل می نماید.

نکاتی برای یاری به تیزهوشی

فعالیت های تحریک نماینده فکر: فعال ماندن و مشارکت در فعالیت های تحریک نماینده فکر می تواند به بهبود حافظه و عملکرد شناختی یاری کند (چگونه می توان فکری خلاق داشت؟).

مدیتیشن: شواهد رو به افزایشی وجود دارد که مدیتیشن می تواند به کاهش زوال شناختی مرتبط با سن یاری کند.

ورزش: پژوهش ها نشان می دهند که ورزش منظم می تواند حافظه رویدادی را در افراد مسن بهبود دهد.

خواب: طبق مطالعه ای که سال 2020 منتشر شد، خواب خیلی کم یا خیلی زیاد با زوال شناختی سریع تر در بزرگسالان ارتباط دارد.

بازی های محرک فکر: مطالعات نشان می دهند که استفاده منظم از پازل های اعداد و دیگر بازی های تحریک نماینده فکر می تواند در افراد بالای 50 سال عملکرد شناختی را بهبود دهد.

رژیم غذایی: داشتن رژیم غذایی سالم و متعادل راه ساده و مؤثری برای کند کردن زوال شناختی ناشی از پیری است.

خلاصه

مغز عضوی پیچیده با بخش ها و عملکردهای زیادی است. سمت راست و سمت چپ مغز متفاوت عمل می نمایند و مسئول فرایندهای بدنی متفاوت هستند. تقسیم بندی این فرایندها می تواند بین افراد متفاوت باشد. برای مثال، در بیشتر افراد راست دست، سمت چپ مغز در درجه اول مسئول زبان و ارتباط است. درحالی که این مورد در افراد چپ دست کمتر دیده می گردد. درحالی که دو نیمه مغز عملکردهای متفاوتی دارند، نیمکره های مغز به طور خاص مشخص نماینده شخصیت و رفتار افراد نیستند.

پرسش های متداول

آیا هر نیمکره از مغز به طور متفاوتی بر شخصیت اثر دارد؟

درحالی که دو نیمکره از مغز حوزه های خاص خود را دارند، آن طور که در گذشته تصور می شد، روی شخصیت تاثیری ندارند. شما نمی توانید خود را راست مغز یا چپ مغز بخوانید، اما صفات شخصیتی همچنان به طور منحصربه فردی بخشی از مغز شما هستند.

آیا تست های نیمکره مغز ارزش علمی دارند؟

درحالی که تست های نیمکره مغز یا تست چپ مغزی و راست مغزی محبوبیت گسترده ای دارند، این تست ها بیشتر ترجیحات شخصی را نشان می دهند تا آناتومی عصبی و بیشتر برای تفریح مفید هستند. پژوهش ها نشان داده اند که هر دو سمت مغز در جریان وظایف خلاقانه و کمّی در تعامل با هم کار می نمایند.

227227