سفر آخرت با کووید 19 - مجله بیزبینگ

پیش از این جلسه اما زمزمه ها مبنی بر احتمال صدور این مجوز از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا حکایت داشت، چرا که در چند روز متوالی از رئیس دفتر ریاست جمهوری گرفته تا مسؤولان وزارت گردشگری از احتمال صدور مجوز سفرها حرف زده بودند و البته که همه آنها این احتمال را منوط به شرایط همه گیری در روزهای نزدیک به تعطیلات دانسته بودند اما معاون گردشگری وزارت گردشگری چند روز پیش فرض و احتمال را کنار گذاشت و از متقاعدشدن ستاد ملی مقابله با کرونا برای صدور مجوز سفر گفت.

او حتی به مدل های مختلف این سفرها هم اشاره کرد، مدل هایی که به نوعی بسته حمایتی برای فعالان گردشگری کشور تعبیر شده است، به این مفهوم که تلاش برای انجام سفرها تنها برای حمایت از صنعت گردشگری کشور خواهد بود! این نکته را می شد در حرف های محمود واعظی هم پیدا کرد، جایی که او از پراکندگی مقصد سفرها حرف زده بود، این که تلاش بر این است به جای مقاصد همیشگی سفرها با ترفندهایی این سفرها را در نقاط دیگر ایران توزیع کنند.

از سوی جامعه پزشکی اما حرف از احتمال و فرض نیست، آشکار و صریح همچنان هشدار می دهند که با راه افتادن سفرها دچار همان مسائل همیشگی خواهیم شد این بار حتی بدتر از هر زمان دیگری، چرا که حالا ویروس جهش یافته در ایران پخش شده و از خوزستان و قزوین گرفته تا کاشان و مرکز ایران خبر ابتلا به این ویروس منتشر می شود.

ویروسی که مینو محرز می گوید علاوه بر سرایت بالا کشنده تر است و آن طور که او می گوید سه روزه افراد را از پا درمی آورد. مسعود مردانی هم می گوید اگر سفر بروید باید راهروهای بیمارستان ها را بالا و پایین کنید. با همه این اوضاع آنچه خیلی قطعی به نظر می رسد این که هنوز تکلیف سفرها معلوم نیست و این که پس از یک سال هنوز و همچنان در برابر همه گیری کرونا بلاتکلیف باشید انصافا خودش یک نوع توانایی است. یک قابلیت که هرکسی توان آن را ندارد و روز به روز اما آن را می توان در میان گفته های مسؤولان به چشم دید.

هنوز خبری نیست

آنچه معین است این که هنوز چیزی معین نیست! همه تشخیص ها هم به خروجی جلسه امروز بستگی دارد. همه آنها که قرار است در رابطه با سفرهای نوروزی تصمیم گیری کنند از احتمالات حرف زده اند. علی اصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفته مفصل درباره سفرها بحث شده است. حرف های او روز چهارشنبه در ویدئوکنفرانس افتتاح 206 پروژه گردشگری اما نشان داد وزارت گردشگری به صدور مجوز سفرهای نوروزی خوشبین است.

مونسان البته به آشکاری سفرهای نوروزی را منوط به شروع نشدن پیک چهارم کرونا دانسته اما از مدل های مختلف سفر مد نظر این وزارتخانه هم حرف زده و معتقد است حوزه گردشگری در رعایت پروتکل های بهداشتی پیروز بوده و از زبان وزارت بهداشت هم اعلام کرده که این وزارتخانه درباره سفرهای مدیریت شده که تحت نظارت وزارت گردشگری انجام می شود نگرانی ندارد.

محمود واعظی، مسوول دفتر ریاست جمهوری هم همان روز از خستگی مردم در مقابله با کرونا حرف زد و این که تاب آوری مردم در برابر قرنطینه پایین آمده و به نوعی آنها به این سفرها نیاز دارند اما با قید یک شرط تکراری و آن هم این که اگر مردم رعایت کنند و شاهد پیک چهارم نباشیم.

و بالاخره حسن روحانی هم گفت: با رعایت دقیق و جدی دستورالعمل های بهداشتی و در نتیجه کاهش شیوع بیماری، این فرصت فراهم خواهد شد که رفت و آمدها و سفرهای نوروزی در قالبی مدیریت شده انجام گیرد و مجبور به اعمال محدودیت های جدید نشویم. البته در این میان هم افرادی بوده اند که احتمالات را کنار گذاشته و از قطعی شدن مجوز سفرها گفته اند.

فریدون محمدی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی البرز گفت: سفرهای نوروزی در سراسر کشور در صورت رعایت دستورالعمل های بهداشتی امکان پذیر است. علاوه براو، ولی تیموری، معاون وزارت گردشگری نیز گفت: ستاد ملی مقابله با کرونا برای انجام سفرهای نوروز 1400 در قالب تورهای مسافرتی و نیز با رزرو مراکز اقامتی دارای مجوز متقاعد شد.

مدل های سفر چیست؟

از قطعیت برخی گفته ها که بگذریم سوال این است که مشروط شدن سفرهای نوروزی مد نظر برخی مسوولان چیست؟ چه مدلی از سفرهاست که با انجام آن خطر سرایت ویروس کرونا وجود ندارد؟ یک مدل سفر که از زبان بسیاری شنیده می شود و احتمالا همانی است که مدنظر ریاست جمهوری در جلسه امروز هم هست به این گونه است که سفرها با مدیریت وزارت گردشگری انجام شود.

به این مفهوم که تنها سفرهایی مجاز خواهد بود که با تور و تحت نظارت وزارت گردشگری صورت بگیرد. در مدل دیگر هم که سفر با تور انجام نمی شود، اقامت باید در مراکز اقامتی تحت نظارتِ این وزارتخانه انجام شود. مفهوم تر این که مدل اول سفر با تور است که گردشگران از خدمات تور استفاده می کنند و حتما در مراکز اقامتی مجاز اقامت خواهند داشت که تحت نظارت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است. در مدل دوم سفر افراد تور خریداری نمی کنند اما در سفر به شهر مقصد حتما باید در مراکز اقامتی مجاز و تحت نظارت این وزارتخانه اقامت کنند تا تمام پروتکل های بهداشتی رعایت شده و سلامتی مردم حفظ شود.

علی اصغر مونسان اما می گوید: نگرانی ما و وزارت بهداشت برای مدل سوم سفر یعنی سفرهای انبوه و مدیریت نشده است.

خلاصه حرف های او نشان می دهد سفرهای نوروزی ایرادی ندارد اگر با نظارت و مدیریت وزارتخانه متبوع او باشد. اما وقتی حرف های معاون او در رابطه با مجوز سفرهای نوروزی را می خوانید، متوجه می شوید که انگیزه ابتدایی مطرح شدن این دو مدل سفر نه صرفا جلوگیری از چرخه سرایت ویروس که حمایت از فعالان حوزه گردشگری است.

ولی تیموری در گفت وگو با ایرنا به آشکاری از این دو پیشنهاد به عنوان بسته حمایتی فعالین گردشگری یاد کرده است. سوال بدیهی همین جا شکل می گیرد؛ این که اولویت ابتدایی در شرایط کنونی کندشدن چرخه سرایت است یا حمایت از صنعت گردشگری؟ و مهم تر این که شیوع ویروس چقدر با سفرهای تحت نظارت وزارت گردشگری تحت کنترل است؟

پول بده سفر برو!

به نظر می رسد ستادملی مقابله با کرونا با مدل های پیشنهادی سفر وزارت گردشگری متقاعد شده است اگرچه هنوز شیوه مدیریت سفرهای انبوه شخصی در تعطیلات نوروز معین نیست. طبق گزارش های مرکز آمار در بهار 98 از مجموع 102میلیون سفری که اجرا شده حدود 54درصد بدون اقامت شبانه و 46درصد با اقامت شبانه بوده که حدود 60درصد سفرهایی که اقامت شبانه داشته، به انگیزه دیدار دوستان و بستگان اجرا شده است.

سال گذشته و فراگیری کرونا باعث ضربه بزرگی به صنعت گردشگری ایران شد،تعارض آشکار سفر و چرخه سرایت باعث شده یکی از اولین صنوف متضرر از ویروس کرونا همین حوزه گردشگری باشد. اما این که برای نجات این صنعت از ورشکستگی تصمیم پرخطری همچون سفرهای مدیریت شده را روی میز بگذاریم به نوعی عذر بدتر از گناه است.

مدل های پیشنهادی از سوی وزارت گردشگری به نوعی به این مفهوم است که شما در صورتی مجاز به سفر هستید که به اقامتگاه های شهرستان مقصدتان پول بدهید! این تناقضات در بسیاری از مناطق دیگر ایران هم دیده می شود.

تصاویری که از سواحل کیش حالا دست به دست می شود حکایت از تجمعات هولناک افراد در این جزیره دارد.

ضریب اشغال هتل های کیش در ماه گذشته 98درصد بود! به این مفهوم که در ماه گذشته 98درصد ظرفیت هتل های این جزیره پر بوده است. عجیب تر این که باوجود ابراز نگرانی مقامات بهداشتی کشور نسبت به شیوع کرونا در دورهمی ها و تجمعات حتی در فضاهای باز، حالا شاهد برگزاری کنسرت های موسیقی و اجرای برنامه های مختلف در جزیره کیش هم هستیم.

ایرنا به پیوست تصویری از تجمع شهفرایندان در یکی از سواحل کیش از هجوم مسافران به این جزیره خبرداده است.

علیرضا علوی، سخنگوی ستاد نوروزی کیش اما گفته، ورود به جزیره کیش از 25 اسفند ممنوع است. البته وقتی توضیح های او را در رابطه با این ممنوعیت می خوانید متوجه می شوید این ممنوعیت شامل تورهای نوروزی نمی شود! و فقط مربوط به ورود خودروهای با پلاک سرزمین اصلی و البته مسافران غیربومی از طریق سفر دریایی است. به این مفهوم که کیش هم برای اغلب مسافران از طریق هوایی فرش قرمز پهن می کند! گروهی که تقریبا همه مسافران این جزیره را تشکیل می دهند.

کرونا مدل سفر را نمی فهمد

بگذارید برای فهم بیشتر موضوع مدل های سفر مد نظر وزارت گردشگری، به چند تناقض اشاره کنیم. شما برای بازدید از خانواده در نوروز قصد سفر به شهرستان خودتان را دارید، اما آن طور که مدل های موجود حکایت دارد برای اخذ مجوز سفر نیاز دارید که با تور بروید و در مرکز اقامتی مد نظر وزارت گردشگری اقامت کنید یا از همان ابتدا اقامتگاهی را رزرو کنید و با این جواز به شهرستان خودتان بروید.

یعنی شما می توانید به بازدید خانواده بروید اما برای این کار باید یک هزینه اضافی به مراکز اقامتی بدهید، مراکزی که در آن حاضر نخواهید شد.

این کار را هم باید بگذارید پای حمایت از فعالان حوزه گردشگری. واکنش مینو محرز، متخصص بیماری های عفونی به گزینه های مد نظر وزارت گردشگری یک خنده کشدار و تلخ است!

او به جام جم می گوید: این مصداق واقعی سیاست یک بام و دو هواست. سفر به هر شکل و مدلی در نوروز به مفهوم تسریع در چرخه سرایت است. اقامتگاه و خانه تفاوتی با هم ندارد، سفر مدیریت شده و تحت نظارت هم با یکدیگر تفاوتی ندارد. هرگونه سفری در نوروز امسال به مفهوم طغیان دوباره کرونا و از دست دادن جان شهفرایندان است. این موضوع وقتی مهم تر است که بدانیم ویروس جهش یافته قدرت سرایت بسیار بالاتری دارد و هر گونه تجمعی - چه مدیریت شده و چه خودسرانه - باعث شیوع گسترده می شود.

مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا هم معتقد است؛ این تصمیم از هیچ منطقی پیروی نمی کند. او هم به جام جم می گوید: شیوع ویروس تابع سفر مدیریت شده یا رها شده نیست.جا به جایی هر فرد مبتلایی چه با مجوز سفر چه بدون مجوز باعث گسترش چرخه سرایت به شهرهای دیگر می شود و این تصمیم در صورت تایید باعث گسترش سطح شیوع ویروس در کشور می شود.

سفر آزاد به جز شمال

وزارت گردشگری تنها ارگانی نیست که برای سفرهای نوروز 1400 پیشنهاد دارد چرا که پلیس راهور هم پیشنهادهایی برای انجام سفرهای نوروزی ارائه کرده است.

رئیس پلیس راهور ناجا بدون اشاره به مدل های پیشنهادی وزارت میراث فرهنگی و گردشگری اعلام کرده برای سفرهای نوروزی با حجمی که پیش بینی می شود، دو سناریو طراحی کرده و با وزارت کشور هم درباره آنها مذاکره کرده است.

کمال هادیانفر گفته سناریوی نخست این است که کرونا مانند شرایط کنونی باقی بماند ولی شدت بیماری افزایش یابد که البته پیش بینی وزارت بهداشت این است که اگر با این فرایند کاهش اجرای دستورالعمل ها پیش برویم با موج چهارم روبرو می شویم، اگر این طور باشد قطعا محدودیت ها بیشتر می شود.

ما پیشنهاد کردیم محدودیت ها برای شهرهای هدف و مسافرپذیر مانند گیلان، مازندران یا مراکز استان هایی مثل اصفهان و جنوب کشور یا مناطق زیارتی بیشتر شود. سناریوی دوم به زعم پلیس راهور ناجا، در صورت کاهش بیماری و فراگیری واکسن قابل اجراست که هر دو آنها هفته آینده با ستادملی مقابله با کرونا مطرح می شود.

میثم اسماعیلی - جامعه / روزنامه خبرنگاران